Prof. Dr. Mustafa Necmi İLHAN
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı
Türkiye’de ve Dünyada Uyuşturucu Bağımlılığı ve Risk Etmenleri
Uyuşturucu Bağımlılığı dünyanın hemen her yerinde görülmekte olan bir Halk Sağlığı Sorunu olup, gerek neden olduğu hastalıklar ve ölümler, gerekse neden olduğu sosyal ve toplumsal kayıplar nedeni ile müdahale edilmesi gereken bir alandır.
Sorunun tanımlanması ve yaygınlığı konusunda farklı tanımlamalar olmakla birlikte; Genel Nüfusta Kullanım Sıklığı, Yüksek Riskli Kullanım, Uyuşturucu İlişkili Bulaşıcı Hastalıklar, Tedavi Talebi, Uyuşturucu İlişkili Ölümler gibi EMCDDA ve UNODC tarafından kabul gören ve ülkeleri kıyaslamada kullanılan temel epidemiyolojik ölçütler; Atık Sularda Uyuşturucu ve Eserlerinin Aranması gibi laboratuvar ölçütleri, Denetimli Serbestlik gibi adli ölçütler ve Yakalanma Miktarları gibi kolluk ölçütleri kullanılmaktadır.
Kullanılan ölçütlerin farklı özellikleri olmakla birlikte, ölçülebilir demografik riskler, sosyoekonomik riskler, davranışsal riskler, aile, yaşam, çalışma ve okul çevresine ilişkin riskler bulunmaktadır.
Uyuşturucu maddelerin güçlü bağımlılık yapma özellikleri ve yüksek olmayan tedavi ve rehabilitasyon hızları göz önüne alındığında, her ülkenin, hatta kır ve kentsel bölgelerin, büyükşehirlerin ve belli yerleşim alanlarının önceki paragraftaki risklerinin niceliksel olarak ölçülmesi ve bertaraf edilmesi, uyuşturucu ile mücadelede arz ile mücadele ile birlikte en önemli yöntemlerdir.
Bu sunumda Türkiye’de ve Dünyada uyuşturucu kullanım sıklığı ve değişen eğilimler ile bunlara etkili risk etmenleri ve ölçüm yöntemleri paylaşılacak, çözüme yönelik öneriler güçlü
ve zayıf yönleri ile birlikte tartışılacaktır.
